Tosya İsmi Kökeni? Nereden Gelir?
Kastamonu’nun en büyük ve en kalabalık ilçesi olan Tosya‘nın isim kökeni hakkında pek çok bilgi bulunmaktadır. Bu bilgilerden çoğunluğu yanlış aktarılmıştır. Tosya isminin nereden geldiğine aşağıda değineceğiz.
En erken el-Mukaddesî sefernamesinde (10. yy) Arapça Dûsîya biçimi görülür. Bazı kaynaklarda görülen Dusiniya biçimi yanlış okumadır. Dokeia burası değil Tokat kenti olmalıdır. Özgün adının Theodosia olabileceğini Wittek savunur. 19.yy sonunda maden ocaklarından dolayı buraya yerleşmiş büyükçe bir Rum cemaati vardı.
Tosya’ya gelen ve daha önce burada yaşayan Ermeni ve Rum gruplarının etkisiyle olduğu düşünülen mahalle isimleri de bulunmaktaydı. Bu mahallelere bir örnek verecek olursak “Kazganciyan” mahallesini söyleyebiliriz. “Kazganciyan” kelimesinin kökenine baktığımızda ise:
1557 tarihli Ayntab Vakıf Defteri’nin “Vakf-ı Ali Neccar Der Nefs-i Ayntab” başlıklı bölümünde, Gaziantep Ali Neccar Cami’nin vakıf gelirleri arasında sayılan yıllık 192 akçe gelirli bir dükkan için kullanılan “Dükkan der suk-ı kazganciyan” ifadesi yer almaktadır. Bu ifade ile “Kazganciyan” kelimesinin bakırcılar ve bakırcı esnafını temsil ettiği söylenebilir.
Kaynak: Arkeolog Serdar DAŞDEMİR
